Klimaat & energie
Op deze pagina
Klimaatadaptatie is het aanpassen van onze samenleving om zo goed mogelijk te zijn voorbereid op de risico’s van de stijgende zeespiegel en extreme hitte, droogte en neerslag. Huidige ruimtelijke ontwikkelingen krijgen gedurende hun levensduur te maken met een klimaat dat verandert. Verduurzaming is het beperken van de druk op het natuurlijke kapitaal, in het bijzonder waar CO2-uitstoot veroorzaakt wordt. De energietransitie is ingezet om de uitstoot van broeikasgassen af te laten nemen en omvat het terugbrengen van energieverbruik, verduurzaming van de elektriciteitsopwekking, het bevorderen van elektrische mobiliteit en het uitfaseren van het gebruik van fossiele brandstoffen. Ook de consumptie en het gebruik van goederen en voedsel in Amsterdam veroorzaakt CO2-uitstoot en heeft impact op de natuurlijke leefomgeving. Deze consumptie en gebruik terugdringen of veranderen, wordt het bewegen naar een circulaire economie genoemd. Zowel verduurzaming als klimaatadaptatie hebben impact op het sociale fundament van de samenleving en de economie.
Klimaatadaptatie
Klimaatadaptatie gaat over het aanpassen van de samenleving aan de gevolgen van klimaatverandering.
Klimaatverandering kan leiden tot acute nood en schade voor mensen en dieren, maar heeft ook impact op de infrastructuur, veiligheid, kwaliteit van onze leefomgeving en de biodiversiteit.
De klimaatrisico’s voor Nederland en voor Amsterdam zijn:
De kans op extreme neerslag neemt toe en daarmee de kans op grote materiële en immateriële schade.
Extreme buien kunnen het openbare leven flink beperken en hinderen, zeker als het water niet snel kan afvloeien. De risico’s zijn onder andere het onderlopen van straten met schade aan het wegdek en verslechterde bereikbaarheid tot gevolg. Maar ook het afsterven van bomen en planten in parken, schade aan kelders en gebouwen, uitval van vitale functies zoals de stroomvoorziening en afname van de kwaliteit van het oppervlaktewater.
De zeespiegel stijgt en de rivierafvoer neemt toe waardoor de druk op het watersysteem en de kwetsbaarheid voor overstromingen toeneemt.
De kans op een overstroming is door reeds getroffen maatregelen klein, maar de gevolgen van een overstroming kunnen groot zijn. Te denken valt bijvoorbeeld aan maatschappelijke ontwrichting door onbereikbaarheid van de stad of delen ervan, ook voor de nood- en hulpdiensten, uitval van vitale functies, schade aan infrastructuur en bebouwing en lange hersteltijden. Dit leidt ook tot economische schade.
De kans op extreme hitte neemt toe met levensgevaar voor specifieke groepen mensen en verslechtering van de kwaliteit van het oppervlaktewater als gevolg.
Hitte kan tot verschillende problemen leiden op het gebied van onder andere oversterfte, gezondheid, leefbaarheid, energievraag, arbeidsproductiviteit, biodiversiteit, infrastructuur zoals bruggen, netwerken waaronder elektriciteit, en de kwaliteit van het oppervlaktewater.
De kans op droge lentes en zomers neemt toe wat gevaar kan opleveren voor de stabiliteit van funderingen en kan zorgen voor afname van vegetatie.
Droogte leidt tot kans op schade aan het stedelijk groen en de ecologie, funderingsproblemen, veenoxidatie, afname (zwem)waterkwaliteit, verzilting, bodemdaling en daardoor mogelijk verzakkingen en beschadigingen aan leidingen en netwerkkabels.
Verduurzaming door energietransitie
De CO2-uitstoot veroorzaakt door energieverbruik in Amsterdam is ca. 37 procent van de totale CO2-impact van de stad. De overige uitstoot vindt plaats buiten Amsterdam en is het gevolg van consumptie in de stad. Amsterdam volgt de internationale doelstelling om de CO2-uitstoot (door het energieverbruik in de stad) met 55 procent in 2030 en 95 procent in 2050 te verminderen. Daarnaast is er een eigen doelstelling van -5 procent CO2-uitstoot in 2025. Dit kan door verandering te brengen in het energieverbruik van bewoners en bedrijven.
De CO2-uitstoot door energieverbruik in Amsterdam daalt jaarlijks. Toch is dit nog onvoldoende om de internationale doelstellingen te halen.
Zakelijke markt: de totale CO2-uitstoot door energieverbruik van de zakelijke markt is met 16 procent afgenomen sinds 1990, ondanks de groei in werkgelegenheid.
Woningen: de totale CO2-uitstoot door energieverbruik is afgenomen ondanks de groei van de stad.
Duurzame energieopwekking: het aandeel in het totaal energiegebruik is nog beperkt maar groeiend van 5 procent in 2010 naar zo’n 6 – 7 procent in 2018/2019. Dit is in lijn met de landelijke trend.
Verduurzaming met circulaire economie
De CO2-uitstoot door de consumptie en het gebruik van goederen in Amsterdam stijgt tot en met 2019 licht, maar minder dan de groei van de economie.
Consumptiegoederen zoals elektronica en voedsel leveren een belangrijke bijdrage aan de CO2-uitstoot.
Impact op sociaal fundament en economie
De energietransitie, de beweging naar een circulaire economie en klimaatadaptatie hebben impact op de ontwikkeling van de zakelijke markt en industrie, op werkgelegenheid en skills en op de sociale kanten van de maatschappij, zoals gezondheid, sociale gelijkheid, huisvesting en verhoudingen tussen bevolkingsgroepen of regio’s binnen en buiten de landsgrenzen.